Thursday, November 20, 2014

పాలు మరిగిస్తే ఎందుకు పొంగుతాయి? నీళ్లు ఎందుకు పొంగవు?

  •  
  •  

ఏదైనా ఒక విషయం గురించి తెలుసుకోవాలన్న కుతూహలం ప్రతి ఒక్కరికి ఉంటుంది. చిన్నపిల్లలైతే మరీఅత్యుసాహము కనబరుస్తారు. చిన్న విషయమైనా, అతి సాధారణ విషయమైనా లోపల ఇమిడి ఉన్న రహస్యము ఎంతోమందికి తెలియక పోవచ్చును... అలా తెలుసుకోవాలనే ప్రయత్నమే ఈ సేకరణ. ఇందులోని విషయాలు కొత్తవేమీ కావు, అందరికి తెలిసినవే. మరొకసారి నెమరువేసుకుందాం !...

 నీళ్లు పొంగవేం?

ప్రశ్న: పాలు మరిగిస్తే ఎందుకు పొంగుతాయి? నీళ్లు ఎందుకు పొంగవు?

జవాబు: పాలు పొంగడం అంటే పాలలో అధిక మోతాదులో ఉన్న నీళ్లే పొంగుతాయన్న విషయం తెలుసుకోవాలి. పాలు నిర్దిష్టమైన ఒకే పదార్థం కాదు. ఉప్పు లాగా, చక్కెరలాగా, క్లోరోఫారంలాగా, ఆక్సిజన్‌లాగా అది ఒక శుద్ధమైన సంయోగ పదార్థమో, మూలకమో కాదు. పాలు ఓ మిశ్రమ పదార్థం. అలాగని ఉప్పు నీళ్లలాగా, చక్కెర ద్రావణంలాగా సోడా బాటిల్‌లోని నీళ్లలాగా సమసంఘటన ద్రావణం కూడా కాదు. పాలను కొల్లాయిడ్‌ తరహా మిశ్రమ పదార్థం అంటారు. అంటే అందులో ద్రావణి అయిన నీటితోపాటు, కరిగిన కొన్ని లవణాలు, చక్కెరలతో పాటు కరగకుండా పాలలో అన్ని వైపులకూ విస్తరించి ఉన్న పెద్దపెద్ద అణువులు, ప్రోటీన్‌ పీలికలు, జీవ రసాయన బృహదణువులూ ఉంటాయి.

వీటికి తోడుగా చక్కెర గుళిక మీద చీమలు గుమిగూడినట్టు చిన్నపాటి నీటి బిందువుల చుట్టూ పాతుకుపోయిన తైల కణాలు, తైల బిందువుల చుట్టూ ఇదే విధంగా పేరుకున్న నీటి బిందువులు ఉండే సమూహాలు కూడా ఉంటాయి. ఇలాంటి సమూహాలను మైసెల్స్‌ అంటారు. ఇలా ఎన్నో పదార్థాల సమ్మిశ్రణమే పాలు. ఇలాంటి పాలను వేడి చేసినప్పుడు ఉష్ణోగ్రత 100 డిగ్రీల సెల్సియస్‌కు దాటే సమయంలో పాలలోని నీరు ద్రవస్థితి నుంచి వాయు స్థితిగా మారే క్రమంలో బుడగలు ఏర్పడతాయి. అయితే పాలలో వివిధ పదార్థాలు ఉండటం వల్ల పాలలో ఉష్ణం అన్ని వైపులకు ఒకేవిధంగా విస్తరించదు. క్రింద భాగాన అధిక వేడి పైభాగంలో తైల బిందువులు తేలడం వల్ల తక్కువ వేడి ఉంటుంది. కాబట్టి కిందనే మొదట ఏర్పడ్డ నీటి ఆవిరి బుడగలు తమపై ఉన్న పాలభాగాన్ని నెట్టుకుంటూ పైకి వెళతాయి. అందువల్లే పాలు పొంగుతాయి. కానీ నీటి విషయం అలా కాదు. నీరు శుద్ధమైన ద్రావణి కాబట్టి ఉష్ణం అన్ని వైపులకూ ఉష్ణ సంవహనం అనే పద్ధతిలో చేరడం వల్ల నీటిలో అన్ని భాగాల్లోనూ బుడగలు వస్తాయి. కాబట్టి పొంగకుండానే పైనున్న బుడగలు గాలిలో కలుస్తుంటాయి.

  • - ప్రొ|| ఎ. రామచంద్రయ్య, నిట్‌, వరంగల్‌; కన్వీనర్‌,-శాస్త్రప్రచార విభాగం, జనవిజ్ఞానవేదిక (తెలంగాణ)
  • ============================

No comments:

Post a Comment

your comment is important to improve this blog...