ప్రశ్న: గరిటతో గిన్నెను కొడితే శబ్దం దేని నుంచి వస్తుంది?
జవాబు: శబ్దం గిన్నె నుంచే వస్తుంది. ఎందుకో చూద్దాం. ధ్వని వచ్చేది కంపించే వస్తువు నుంచే. ఉదాహరణకు సాగదీసి ఉన్న వీణ తీగెను మీటినా, గంటను సుత్తితో కొట్టినా, మద్దెలపై బిగుతుగా అమర్చిన చర్మాన్ని తట్టినా శబ్దం కొంత సేపు స్థిరంగా వినబడుతుంది. అంటే ధ్వని కంపనాలు స్థితిస్థాపకత (elasticity) కలిగి, తన్యత (tension) ఉన్న వస్తువుల నుంచే వస్తాయి. వీటిని స్వేచ్ఛా కంపనాలు అంటారు. గిన్నెను గరిటతో కొట్టినప్పుడు గిన్నె నుంచే స్వేచ్ఛా కంపనాలు జనిస్తాయి. అలాగే గిన్నెలో ఉన్న గాలిలో బలాత్కృత కంపనాలు (forced vibrations) జనించడంతో శబ్దం తీవ్రత ఎక్కువగా ఉంటుంది. గరిటలో కూడా కొద్దిపాటి కంపనాలు కలిగినా, అది మన చేతిలో ఉండడంతో వాటి వల్ల కలిగే శబ్దం చేతిలో లీనమై పోతుంది. అదే గరిటను కొంచెం ఎత్తు నుంచి నేలపైకి వదిలేస్తే వచ్చే శబ్దం దాని కంపనాల వల్లనే వస్తుంది.
-ప్రొ||ఈ.వి. సుబ్బారావు, హైదరాబాద్‌
- =======================================
No comments:
Post a Comment
your comment is important to improve this blog...